Sosyal Haklar


Soru 60: Şehit yakınları mevcut mevzuat gereği ne gibi haklardan yararlandırılmaktadır?

Şehit yakınlarına yönelik olarak mevzuatta yer alan haklar ve sağlanan yardımlar genel olarak aşağıda belirtilmiştir.

Ölüm yardımı ve harcırah ödenmesi (Erbaş/Er hariç): 3713, 2330 kanunları kapsamında,

Nakdi tazminat ödenmesi: 3713, 2330 kanunları kapsamında,

Sosyal Güvenlik Kurumunca (SGK) aylık bağlanması: 3713, 2330, 5510, 5434, 5233, 1005 sayılı kanunlar kapsamında,

SGK tarafından emekli ikramiye ödenmesi (erbaş/er hariç): 3713, 2330, 5510, 5434 kanunları kapsamında,

SGK tarafından emsal aylık bağlanması: 3713 kanun kapsamında,

SGK tarafından kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine tabi tutulma: 3713 ve 2330 sayılı Kanunlar ile 5434 sayılı Kanunun 56, mülga 45 ve 64. Maddeleri, 5510 sayılı Kanunun 47. Maddesi kapsamında,

SGK tarafından 30 yıl hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödenmesi (erbaş/er hariç): 3713 kanun kapsamında,

SGK tarafından ek ödeme yapılması: 3713 ve 2330 sayılı Kanunlar ile 5434 sayılı Kanunun 56, mülga 45 ve 64. Maddeleri, 5510 sayılı Kanunun 47. Maddesi kapsamında,

SGK tarafından eğitim öğretim yardımı yapılması: 3713 ve 2330 sayılı Kanunlar ile 5434 sayılı Kanunun 56, mülga 45 ve 64. Maddeleri, 5510 sayılı Kanunun 47. Maddesi kapsamında,

Sağlık hizmetlerinden katılım payı alınmaması: 3713, 2330, 5510, 5434, 1005 kanunları kapsamında,

Ulaşım araçlarından ücretsiz yararlanma: 3713, 2330, 1005 ve 3292 sayılı Kanunlar ile 5434 sayılı Kanunun 56, mülga 45 ve 64. Maddeleri, 5510 sayılı Kanunun 47. Maddesi kapsamında,

Askerlik hizmetlerinden muaf tutulması: (1) Askerlik hizmetini yerine getirmekte iken ölen, hakkında gaiplik kararı verilen, maluliyet aylığı bağlanmasını gerektirecek biçimde malul olanların kardeşlerinden birisi,

 (2) 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında hayatını kaybedenlerden; 

  1. a) Askerlik hizmetini yerine getirmekte olan yükümlüler ile 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi kapsamına giren sivillerin kendilerinden olma çocukları ile aynı anne ve babadan olma kardeşlerinin tamamı,
  2. b) 15 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleştirilen darbe teşebbüsü ve terör eylemi ile bu eylemin devamı niteliğindeki eylemlere, görevi olmadığı hâlde mukavemet ederken şehit olanların kendinden olma erkek çocukları ile aynı anne ve babadan kardeşlerinin tamamı,
  3. c) Güvenlik korucuları dâhil kamu görevlilerinin kendilerinden olma çocuklarının tamamı ile aynı anne ve babadan olma kardeşlerinden biri,

askerlik hizmetinden muaftır.

Kira bedelinin devlet tarafından ödenmesi(erbaş/er hariç): 3713 sayılı Kanun kapsamında

Faizsiz konut kredisi verilmesi ve taksitle ev alınması: 3713 ve 2330 sayılı Kanunlar ile 5434 sayılı Kanunun 56, mülga 45 ve 64. Maddeleri, 5510 sayılı Kanunun 47. Maddesi kapsamında,

Şehit çocuklarının parasız yatılı öğrenciliğe alınması: 3713, 2330 kanunları kapsamında,

Şehit ve Gazi çocuklarının özel öğretim kurumlarından ücretsiz yararlanması: 3713 ve 2330 sayılı Kanunlar ile 5434 sayılı Kanunun 56, mülga 45 ve 64. Maddeleri, 5510 sayılı Kanunun 47. Maddesi kapsamında,

Şehit çocuklarının yükseköğrenim kredi yurtlar kurumuna bağlı yurtlardan, yükseköğrenim kredilerinden öncelikle yararlanması:

Şehit çocuklarına Yükseköğrenim Kredi Yurtlar Kurumu tarafından karşılıksız burs verilmesi,

Şehit yakınlarına iki, gazilerimiz, vazife malulleri ile terör mağduru sivil vatandaşlarımıza bir (eş, çocuk, anne- baba ve kardeş) istihdam (iş) hakkı verilmesi:

Şehitlerden intikal eden silahlar ile malullere ait silahlardan, silah bulundurma ve taşıma yetki belgelerinin vergi ve harç muafiyeti: 3713, 2330,1005, 5434 sayılı Kanunun 64. Maddesi kapsamında,

Mesken Vergisi muafiyeti:1005, 3713, 2330,5434, 5510 sayılı kanunlar kapsamında,

Gelir Vergisi indirimi: 193 sayılı kanun kapsamında,

Elektrik enerjisi ücret indirimi: 1005, 3713 ve 2330 sayılı Kanunlar ile 5434 sayılı Kanunun 56, mülga 45 ve 64. Maddeleri, 5510 sayılı Kanunun 47. Maddesi kapsamında,

Su ücret indirimi: 1005, 3713 ve 2330 sayılı Kanunlar ile 5434 sayılı Kanunun 56, mülga 45 ve 64. Maddeleri, 5510 sayılı Kanunun 47. Maddesi kapsamında,

Hususi Damgalı Pasaport verilmesi: Birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan kişiler, bu kişilerin eşleri ve yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar, yine ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan, aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal engellerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocuklarına da hususi damgalı pasaport verilir. 

Devlet memuru olarak görev yapan şehit yakınlarının atanması ile şehit eşi öğretmenlerin yer değiştirmeleri: 3713 kanun kapsamında,

Şehit yakınlarının “18 Mart Şehitler Günü” nde idari izinli sayılmaları

Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünce sayısal oyunlar bayiliği ruhsatı verilmesi: 3713 kanun kapsamında,

İlk destek yardımı ödenmesi (TSK): 3713 ve 2330 kanunları kapsamında,

Devlet Övünç Madalyası verilmesi: Cumhurbaşkanının kararı ve tevcihi ile yurt içinde veya dışında gösterdiği sorumluluk ve görev anlayışı içinde feragat ve fedakarlık, başarı ve yararlılık dolu çalışmalarıyla Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Milleti adına haklı gurur kaynağı teşkil ederek malul olanlara ve şehit olan kişilerin belirtilen mirasçılarına verilir.

Şehit çocuklarının askeri okullara öncelikle alınması: 3713 kanun kapsamında,

Kamu kurum ve kuruluşlarına ait sosyal tesislerden yararlanma: 3713, 2330, 1005, 5434, 5510 sayılı kanunlar kapsamında (eş, anne, baba ve çocukları kamu kurum ve kuruluşlarına ait misafirhane ve sosyal tesislerden bu kurum ve kuruluşların kendi personeline uyguladığı ücret tarifesine göre yararlandırılır.)

Yüksek Öğretimde Katkı Payı ve Öğrenim Ücreti Alınmaması:

11 Temmuz 2020 tarihli ve 31182 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 2020/2755 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 2020-2021 Eğitim-Öğretim Yılında Yükseköğretim Kurumlarında Cari Hizmet Maliyetlerine Öğrenci Katkısı Olarak Alınacak Katkı Payları ve Öğrenim Ücretlerinin Tespitine Dair Kararının 1 inci maddesinde ki “31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 47 nci maddesi ile 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 23/4/1981 tarihli ve 2453 sayılı Yurt Dışında Görevli Personele Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu, 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki görevlerini ifa ederken hayatlarını kaybedenlerin eş ve çocuklarından; 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamındaki maluller ile eş ve çocuklarından; 24/2/1968 tarihli ve 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında şeref aylığı alanlar ile eş ve çocuklarından; yaş, program süresi ve kayıtlı olunan program sayısı sınırlaması olmaksızın öğrenci katkı payı/öğrenim ücreti alınmaz. Bu madde kapsamına girmekle birlikte 2020-2021 Eğitim-öğretim Yılına ilişkin kayıt yaptırma veya kayıt yenileme sırasında ilgili belgeleri ibraz edemeyen öğrencilere, söz konusu belgeleri ibraz ettiği tarihte bu Eğitim-öğretim Yılına ait ödemiş oldukları öğrenci katkı payı/öğrenim ücretleri ret ve iadeler kaleminden iade edilir.” Hükmü doğrultusunda yükseköğretimde katkı payı ve öğrenim ücreti alınmamaktadır.