Diğer Sosyal Haklar


Soru 83: Gazilerin şans oyunları ile ilgili oyun bayiliği açma talepleri için hangi kuruma müracaat etmeleri gerekmektedir?

Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğüne müracaat etmeleri gerekmektedir.

Soru 84: Müsabaka Yerlerine Girme ile ilgili hakkın kullanımı ne şekilde olmaktadır?

Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Müsabaka Yerlerine Serbest Giriş Yönetmeliği hükümlerine göre söz konusu Genel Müdürlük tarafından çıkarılan talimatlar uyarınca;
Uygulamalar Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne ait olup, spor kulüplerine veya kamu kurum ve kuruluşlarına protokol karşılığında devredilen, kiralanan veya süreli kullanım hakkı tesis edilen stadyumlara, gazilerin girmesi için her türlü tedbir alınır ve gereken kolaylık gösterilir.

Soru 85: Ölüm Yardımı ve Harcırah Ödemesi, kime yapılmaktadır?

Birlik Komutanlığınca; 926 sayılı TSK Personel Kanununun 177'nci maddesi ile 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununun 16'ncı maddesi gereğince, şehit personelin (subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş) varislerine "Ölüm Yardım Ödeneği" ödenir. Ayrıca 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre, personelin bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerine beyan ettikleri ikamet merkezlerine kadar geçici görev yolluğu (harcırah) ödenir.

Soru 86:Şehit Çocuklarına Ödenen Aylıklar ve Evlenme Yardımı nasıl yapılmaktadır?

5434 sayılı Kanunun 74 ve 75'inci maddeleri ile 5510 sayılı Kanunun 34'üncü maddesine göre; şehit personelin vefat tarihinde, evli bulunmayan kız çocuklarına aylık bağlanır. Evlenme nedeni ile aylığı kesilmiş olanlardan sonradan boşanan veya dul kalanların da eski aylıkları bağlanarak ödenir. Ölüm tarihinde evli olmaları sebebiyle aylık bağlanmamış kız çocuklarından bilahare boşanan veya dul kalanlara da bu tarihleri takip eden ay başından itibaren aylık bağlanır.

Şehit personelin vefat tarihinde 18 yaşını, ortaöğrenim yapmakta ise 20 ve yükseköğrenim yapmakta ise 25 yaşını doldurmamış erkek çocuklarına (SGK Sağlık Kurulunca belirlenen oranda malul olduğu anlaşılanlarda yaş kaydı aranmaksızın) aylık bağlanır. Ortaöğrenimi bitirdikten sonra ve 20 yaşını doldurmadan önce ilk ders yılında yükseköğrenime başlayan erkek çocukların aylıkları aralıksız ödenir. Ortaöğrenimi bitirdikten sonra yükseköğrenime devam edebilmek için yurt dışında yabancı dil öğreniminde geçen sürenin en çok bir yılı ile lisansüstü uzmanlık öğrenimlerinde geçen sürelerin tamamı yükseköğrenimden sayılır.

5510 sayılı Kanunun hükümleri gereğince; evlenmeleri nedeniyle, gelir veya aylıklarının kesilmesi gereken kız çocuklarına talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı evlenme ödeneği olarak bir defaya mahsus olmak üzere SGK tarafından peşin ödenir.

SGK tarafından sağlanan haklarla ilgili detaylı bilgi www.sgk.gov.tr adresinden alınabilir.

Soru 87: Emekli İkramiyesi kimlere ne oranda verilmektedir?

SGK iştirakçisi personelin şehit ya da malul olması halinde, hak sahiplerine/kendilerine almakta olduğu aylığın hizmet yılı ile çarpımı kadar emekli ikramiyesi ödenir.

3713 Kanunda belirtilen hallerde şehit/malul olan personelin hak sahiplerine/kendilerine en yüksek devlet memuru aylığı üzerinden, 30 yıl hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödenir.

Erbaş ve erler; SGK iştirakçisi olmadıklarından varislerine ya da kendilerine emekli ikramiyesi ödenmez.

Soru 88: Sağlık Hizmetlerinden Katılım Payı ve İlave Ücret Alınmaması ile ilgili işlemler kimlere uygulanmaktadır?

5510 sayılı Kanun hükümleri uyarınca harp malullüğü aylığı ile 2330 ve 3713 sayılı Kanunlar kapsamında aylık alanlar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerden sağlık hizmetleri katılım payı alınmamaktadır.

3713 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmış maluller ve  5434 sayılı Kanunun 56 ncı maddesine göre aylık bağlananlar ile 3713 sayılı Kanun kapsamına girmese dahi başkasının yardımı ve desteği olmaksızın yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak derecede malul olan vazife ve harp malullerinin sağlık kurulu raporuyla ihtiyaç duydukları her türlü ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçler herhangi bir kısıtlama getirilmeksizin SGK tarafından karşılanır.

3713 sayılı Kanun kapsamına girmese dahi atış, tatbikat veya diğer ateşli silah yaralanmaları nedeniyle malul olan vazife ve harp malullerinin de sağlık kurulu raporuyla ihtiyaç duydukları her türlü ortez, protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçler herhangi bir kısıtlama getirilmeksizin Sosyal Güvenlik Kurumunca karşılanır.

Soru 89: Uzun Vadeli Sigorta Kollarına Tabi Olma hakkı nedir? Nasıl uygulanmaktadır?

Harp malulleri ile 3713 ve 2330 sayılı Kanunlara göre vazife malulü aylığı bağlanan malul gaziler; yeniden çalıştıkları takdirde, istekleri halinde uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istediklerini çalıştıkları kurum/kuruluş aracılığıyla SGK' ye bildirdikleri tarihi takip eden ay başından itibaren uzun vadeli sigorta kollarına tabi olurlar.

Soru 90: Şehit Personelin Şahsi Tabancalarının Varislerine Devri ile ilgili işlemler nasıl yapılmaktadır?

6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun gereği, şehit subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşların şahsi tabancaları varislerine devredilebilir. Bu maksatla; tabancayı adına tescil ettirecek varis, veraset ilamı ve 18 yaşından büyük varislerden alacağı noterden onaylı feragatname ile ilgili Kuv.K.lığı Lojistik Başkanlığına müracaat eder. Buradan verilecek menşei belgesi alındıktan sonra, ruhsat için Jandarma Bölgesinde ikamet edenlerin İl Jandarma Komutanlıklarına, diğerlerinin ise İl Emniyet Müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.

Soru 91: Silah Bulundurma ve Taşıma Yetki Belgelerinin Vergi ve Harç Muafiyeti kimlere ne şekilde uygulanmaktadır?

6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkındaki Kanun gereğince; harp malulü olanlar ile 2330, 2453, 2566, 2629,1005 ve 3713 sayılı Kanunlar kapsamında şehit olanların anne, baba, eş ve çocuklarına bu kişilerden intikal eden ateşli silahlar ile malul olanlara ait ateşli silahların taşınmasına veya bulundurulmasına yetki veren kayıt ve belgeler her türlü resim, vergi ve harçtan muaftır.

Ayrıca yine 6136 sayılı Kanun gereğince barışta veya olağanüstü hallerde iç güvenlik ve asayişin sağlanması amacıyla yürütülen her türlü faaliyet, eğitim, tatbikat ve manevralar ile birlik veya grup halinde intikaller sırasında bu harekat ve hizmetlerin sebep ve etkileriyle vefat edenler ile malul olanlardan (erbaş/er dahil) intikal eden silah bulunmaması durumunda; bunların ana, baba, eş ve çocuklarından sadece birinin, bir ateşli silahla sınırlı olmak kaydıyla, silah taşımasına veya bulundurmasına yetki veren kayıt ve belgeler her türlü resim, vergi ve harçtan muaftır.

Soru 92: Mesken Vergisi Muafiyetinden kimler ne şekilde yararlanmaktadırlar?

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu hükümlerine göre, şehitlerin dul/yetimleri ile gazilerin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m2'yi geçmeyen tek meskeni (intifa hakkına sahip olunması dahil) olması halinde, bu meskenlere ait vergi oranlarını sıfıra indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Vergi indirimi uygulamasından yararlanmak için konutun bulunduğu yerdeki Belediye Başkanlıklarına başvurulmalıdır.

Soru 93: Gelir Vergisi İndirimi ne oranda kimlere uygulanmaktadır?

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu gereğince; çalışma gücünün asgari % 40'ını kaybetmiş bulunan malullerin ücretlerinde çalışma gücü kayıp oranına göre gelir vergisi indirimi yapılır.

Gelir vergisi indiriminden yararlanmak isteyenlerin; dilekçe, nüfus cüzdanı örneği, iki adet fotoğraf ve iş yerinde çalıştığına dair belge ile işyerinin bulunduğu yerdeki Defterdarlık, Gelirler Müdürlüğü, Vergi Dairesi veya Mal Müdürlüğüne başvurması gerekir.

 

Soru 94: Gümrük Vergisi Muafiyeti nedir? Kimler yararlanır?

4458 sayılı Gümrük Kanunu gereğince malul ve sakatların kullanımına özel eşyalar gümrük vergilerinden muaf tutulmuş ve bu eşyaların niteliğini belirleme yetkisi Bakanlar Kuruluna verilmiştir.

2008/13676 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca münhasıran malul ve sakatlar tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş hareket ettirici tertibatı bulunan (3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren sol bacak engeli olan gazilerde özel tertibat aranmaz) ve bunlar tarafından ithal edilen motorlu veya motorsuz koltuklar, bisiklet, motosiklet ve motor silindir hacmi 1600 (dahil) cc'ye kadar olan binek otomobilleri (arazi taşıtları hariç) ile el ve ayak fonksiyonlarını tamamen yitirmiş olmaları nedeniyle bizzat sakat kişi tarafından kullanılamayan, sakat kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunan ve sakat kişinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya sakat kişi tarafından iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılan motor silindir hacmi 2500 (dahil) cc'ye kadar olan taşıtlar (arazi taşıtları ve binek otomobiller hariç) gümrük vergilerinden muaftır. Muaf olunabilmesi için ithalatın mutlaka malul/özürlü kişi tarafından yapılması gerekir.

Ayrıca, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu ve 2000/53 sayılı 13 Ocak 2000 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı gereğince; Kanun'a ekli II sayılı listede yer alan malların ilgili mevzuat hükümlerinde belirlenen koşullar altında, beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk defa alınması özel tüketim vergisinden muaf tutulmuştur. Muafiyetten yararlanmak için gerekli koşullar hakkında detaylı bilgi; 30 Nisan 2010 tarihli, ÖTV-2/2010-3 sayılı ve "Malul ve Engellilerin Araç Alımında ÖTV İstisnası Uygulamasının Şartları ile İstisnadan Yararlanılan Araçların Satışında Vergi Uygulaması" konulu Özel Tüketim Vergisi Sirkülerinde yer almaktadır.

Bu haktan yararlanarak binek otomobil ithal etmek isteyenlerin; yetkili sağlık kuruluşlarından alınmış heyet raporu, Trafik Dairesince düzenlenmiş H sınıfı sürücü belgesinin aslı ve iki nüshası, nüfus cüzdanı örneği ve ikametgah belgesi ile Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğüne başvurmaları gerekmektedir.

Vergi muafiyetleri ile ilgili detaylı bilgi www.gumruk.gov.tr adresinden alınabilir.

Soru 95: Hususi damgalı pasaport kimlere verilmektedir?

5682 sayılı Pasaport Kanununa göre; aylıkları, emsalleri esas alınarak yükseltilmesi suretiyle 1, 2 veya 3'üncü maaş derecesine gelen şehit eşlerine, vazife/harp malullerinin kendilerine ve eşlerine ve bu kişilerin eşleri ve yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar, yine ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan, aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal engellerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocuklarına da hususi damgalı pasaport verilir. 

Hususi Damgalı Pasaport almak isteyenlerin; bağlı bulunduğu Kuv.K.lığından alacakları derece ve kademe gösterir belge, şehit/malul belgesi ve Emniyet Müdürlüklerinden istenecek diğer belgeler ile bulundukları yerdeki İl Nüfus  Müdürlüklerine başvurmaları gerekir.

Soru 96: İlk destek yardımı kimlere yapılmaktadır?

İlgili Kuvvet Komutanlığınca şehitlerin (Erbaş/Er) ailelerine acil ve öncelikli ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak ilk destek yardımı yapılmaktadır.

Soru 97: Mehmetçik sigorta ödemesinden kimler yararlanmaktadırlar?

TSK'nde görevli personelin düşük bir miktar karşılığı sigorta yaptırmaları halinde hizmette bulundukları sürede, her ne sebeple ve suretle olursa olsun vefat etmeleri ya da "Askerliğe Elverişli Değildir" raporu alarak malul olmaları halinde eş, çocuk, ana ve babalarına ya da kendilerine ilgili sigorta şirketi tarafından belirlenen miktarlarda ödeme yapılır.

Soru 98: TSK Mehmetçik Vakfı, TSK Dayanışma Vakfı ve Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK) Üye Yardımları ile ilgili nereye müracaat edilmelidir?

TSK Mehmetçik Vakfı, TSK Dayanışma Vakfı ve Ordu Yardımlaşma Kurumu tarafından ölüm/maluliyet durumlarında üyelere çeşitli yardımlar yapılmaktadır.

TSK Mehmetçik Vakfı yardım çeşitleri ve miktarları ile, yardım için gerekli şartlar konusunda detaylı bilgi www.mehmetcik.org.tr adresinden alınabilir.

TSK Dayanışma Vakfı yardım çeşitleri ve miktarları ile, yardım için gerekli şartlar konusunda detaylı bilgi www.tskdv.org.tr adresinden alınabilir.

OYAK yardımları ile ilgili detaylı bilgi www.oyak.com.tr adresinden alınabilir.

Soru 99: İkametine yakın yerde askerlik hizmetinden kimler ne şekilde yararlanmaktadırlar?

TSK Erbaş ve Er İşlemleri Yönergesi uyarınca; askerlik hizmetini yapmakta iken şehit/malul olan kamu personelinin askerlik hizmeti yapacak kardeş ve çocuklarının dağıtımları mümkün olduğu kadar ikamet ettikleri yere yakın birlik, kurum ve karargahlara yapılır.

Bu haktan yararlanmak için; hak sahibi veya ailesinin öncelikle Askerlik Şubesi Başkanlığına, bu başvuru için geç kalınmışsa, eğitim birliğine veya oğlun/kardeşin mensup olduğu Kuv.K.lığına dilekçe, vukuatlı nüfus kayıt örneği ve şehit belgesi ile başvurması gerekmektedir. Bu talep askerliğin her safhasında yapılabilir.

Soru 100: Özel kreş ve gündüz bakımevleri ile özel çocuk kulüplerinden kimler yararlanmaktadırlar?

Şehit ve malul gazi çocukları özel kreş ve gündüz bakımevleri ve çocuk kulüplerinden, yapılacak sosyal inceleme sonucu uygun bulunması halinde ücretsiz yararlandırılmaktadırlar. Bu konuda başvuruların Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerine yapılması gerekmektedir.

Soru 101: Huzurevlerinden kimler yararlanmaktadır?

Huzurevleri İle Huzurevi Yaşlı Bakım Ve Rehabilitasyon Merkezleri Yönetmeliği’nin 62 nci Maddesi gereğince, 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun uyarınca aylık bağlanan kişiler, bu gelirlerinden başka hiçbir yerden geliri olmadığını belgelemesi durumunda, varsa eşleri ile birlikte huzurevlerinden ücretsiz yararlanabilmektedir.

Soru 102: Gaziler Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesinden kimler yararlanmaktadır?

Gaziler Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesinden (Lodumlu-Ankara) malul gazilerimiz yararlanabilmektedir. Merkezde malul gazi personelin, her türlü ortopedik (eklem hareket kısıtlıkları, ampüteler, ortez ve protez uygulamaları, sekel bırakan nitelikte romatizmal hastalıklar, yürüyüş bozuklukları ve diğer ağrılı kas iskelet sistemi hastalıkları vs.) ve nörolojik (omurilik yaralanması, beyin hasarı, inme, sinir sistemi hastalıkları vs.) rahatsızlıklarının rehabilitasyonu yapılmaktadır. 200 yataklı hastanenin yanı sıra bakıma muhtaç malul gaziler için 50 yataklı bakım merkezi ile Ankara dışından gelmiş hastalar ve refakatçileri için 50 yataklı otel merkez bünyesinde hizmet vermektedir.

Soru 103: TSK Ali Çetinkaya İlk Kurşun Rehabilitasyon Merkezi’nden kimler yararlanmaktadır?

Balıkesir ili, Ayvalık ilçesinde bulunan TSK Ali Çetinkaya İlk Kurşun Rehabilitasyon Merkezinden, TSK mensubu şehitlerin eşleri, çocukları, anne/babaları ile anne/babanın refakatinde bulunan şehit personelin 18 yaşını doldurmamış erkek kardeşleri ve evlenmemiş kız kardeşleri birlikte yararlanabilirler. Ayrıca malul gaziler evli ise eşi ve çocukları, bekar ise anne, baba ve bekar kardeşi ile birlikte yararlanabilirler. Bununla birlikte harp malulü gaziler de aileleriyle birlikte tesisten yararlanabilir. Tesisten 02 Mayıs-27 Ekim tarihleri arasında 10 (on) günlük, diğer tarihler arasında ise 13 (on üç) günlük dönemler halinde yararlanılır.

Tesisten yararlanan şehit erbaş/er aileleri ile malul gazi erbaş/erler ve yakınlarının gidiş-dönüş yol paraları, tesisteki tabldot usulü yemek paraları (sabah/öğle/akşam) TSK Mehmetçik Vakfı bütçesinden, TSK Ali Çetinkaya İlk Kurşun Rehabilitasyon Merkez K.lığınca karşılanır. Şehit subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman çavuşların aile fertlerinin, yol ve yemek ücretleri kendileri tarafından karşılanır. Tesisten yararlanan hak sahiplerinden yatak ücreti alınmaz.

Merkezden yararlanmak isteyenlerin “Kara Kuvvetleri Komutanlığı Personel İşlem Daire Başkanlığı Yücetepe/ANKARA” adresine dilekçe ile başvurmaları gerekmektedir.

Soru 104: 18 Mart şehitler gününde ve 19 Eylül Gaziler Gününde idari izin kimlere verilmektedir?

2005/27 sayılı Başbakanlık Genelgesi gereğince; kamu kurum/kuruluşlarında görevli olan şehit eş ve çocukları ile anne, baba ve kardeşleri, 18 Mart Şehitler Gününde, kamu kurum/kuruluşlarında görevli olan malul gaziler ve eşleri 19 Eylül Gaziler Gününde idari izinli sayılır.

Soru 105: Kamu kurum ve kuruluşlarına ait sosyal tesislerden kimler yararlanmaktadırlar?

2006/16 sayılı Başbakanlık Genelgesi gereğince; şehitlerimizin eş, anne, baba ve çocukları ile gaziler, harp ve vazife malulleri, bunların eş, anne, baba ve çocuklarının kamu kurum ve kuruluşlarına ait misafirhane ve sosyal tesislerden bu kurum ve kuruluşların kendi personeline uyguladığı ücret tarifesine göre yararlandırılır.

Soru 106: Gençlik ve Spor Bakanlığı'na ait olan tesislerde yapılacak spor karşılaşmalarına girme ile ilgili hakkın kullanımı ne şekilde olmaktadır?

Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Müsabaka Yerlerine Serbest Giriş Yönetmeliği hükümlerine göre söz konusu Genel Müdürlük tarafından çıkarılan talimatlar uyarınca;

 spor kulüplerine veya kamu kurum/kuruluşlarına protokol karşılığında devredilen, kiralanan veya süreli kullanım hakkı tesis edilen stadyumlara, gazilerin girmesi için her türlü tedbir alınır ve gereken kolaylık gösterilmektedir.

Soru 107: Müze ve ören yerlerinden ücretsiz istifade etme hakkı neyi kapsamaktadır?

Şehit dul ve yetimleri ile gaziler; "Müze ve Ören Yerlerine Girişlerde Uygulanacak Usul Ve Esaslar Yönergesi" esaslarına göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ait tarihî ve turistik yerlerden ücretsiz olarak istifade edebilmektedir.

Soru 108: Devlet tiyatrolarından ücretsiz istifade etme hakkı nasıl kullanılmaktadır?

Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğünce, sezon boyunca gazi, şehit dul ve yetimlerine oyunlar, ücretsiz olarak izlettirilmektedir.

Konuyla ilgili bilgi www.devtiyatro.gov.tr adresinde yer almaktadır.